Commissarissen en bestuurders van privaatrechtelijke rechtspersonen (N.V., B.V., Vereniging en Stichting) kunnen persoonlijk aansprakelijk gehouden worden voor schade die anderen geleden hebben, of menen geleden te hebben. Dit betekent dat personen die handelen als commissaris en bestuurder het risico lopen dat zij met hun privévermogen op moeten komen voor (vermeende) schade.
Het risico is niet voor iedere bestuurder of commissaris gelijk. Zo is het risico dat een commissaris loopt kleiner dan dat van een bestuurder. Immers, de taak van een commissaris bestaat eruit toezicht te houden op het bestuur. Met andere woorden, wanneer bij verkeerd optreden door het bestuur en dus mogelijke aansprakelijkheid voor de bestuurder, de commissarissen juist en tijdig ingrijpen, hoeft dit voor hen geen aansprakelijkheid te betekenen.
Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
Een aansprakelijkheidsverzekering voor bestuurders en commissarissen (ook bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering genoemd) biedt dekking voor het bijzondere risico van persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen.
De verzekering geeft dekking voor de persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen voor door derden geleden schade als gevolg van onjuiste handelingen (vergissingen, verzuimen, niet behoorlijke taakvervulling, onjuiste of misleidende verklaringen, onachtzaamheden, nalatigheden e.d.) in de hoedanigheid van bestuurder of commissaris.
Deze ‘open basis’-dekking wordt vervolgens afgebakend door een aantal uitsluitingen, bijvoorbeeld voor fraude, voor persoonlijke verrijking zonder dat men daartoe gerechtigd was en voor schade in verband met aantasting van het milieu. Er zijn wel mogelijkheden om voor een bepaald gedeelte van het totaal beschikbare verzekerd bedrag de verweerkosten in dit kader mee te verzekeren.
Het totaal beschikbare bedrag geldt als maximum per claim en per verzekeringsjaar en is voor alle verzekerden tezamen. Dit bedrag kan aangewend worden voor de kosten van rechtsbijstand/verweer (ook wanneer later blijkt dat de aanspraken ongegrond waren) en de eventuele te verrichten schadevergoedingen (wanneer aansprakelijkheid moet worden aangenomen of een schikking overeengekomen is).
Bepalend voor de dekking is het moment waarop de claim wordt ingediend. Het is daarom belangrijk om bij het tot stand komen respectievelijk beëindigen van de verzekering aandacht te schenken aan het zogenaamde in- respectievelijk uitlooprisico (zie onder).
In de regel is voor de verzekerde natuurlijke personen geen eigen risico van toepassing en treedt de rechtspersoon op als verzekeringnemer.
Belangrijke vragen
Belangrijke vragen die u zich moet stellen bij het afsluiten van een aansprakelijkheidsverzekering zijn:
- Welke uitsluitingen uitsluitingen en limiteringen (tot welke bedrag zijn de kosten van schade en verweer gedekt) kent de polis?
- Is een beding opgenomen dat voor een aantal uitsluitingen regelt dat de bestuurder en commissaris dekking krijgt als hem/haar geen persoonlijk verwijt treft?
- Is er een eigen risico en hoe hoog is deze?
- Tot welk bedrag zijn de kosten van schade en (rechtsbijstand ter zake van het) verweer gedekt?
- Zijn de kosten van (rechtsbijstand ter zake van het) verweer extra verzekerd?
- Worden de kosten van (rechtsbijstand ter zake van) het verweer tegen claims op de terreinen die in de uitsluitingen worden genoemd vergoed, ongeacht of de claim ongegrond is of niet?
- Als de woningcorporatie op grond van een vrijwaring dient op te komen voor de verweerkosten en/of de schadevergoeding in verband met een claim jegens een bestuurder of toezichthouder, vallen deze kosten dan onder de dekking?
- Is de inloopdekking beperkt in aantal jaren? (inloopdekking dekt claims die voortkomen uit handelingen voor de ingangsdatum van de verzekering en worden ingesteld tijdens de looptijd van de verzekering)
- Is de uitloopdekking beperkt in aantal jaren? (uitloopdekking dekt claims die voortkomen uit handelingen tijdens de looptijd van de verzekering en worden ingesteld na het beëindigen van de verzekering)
- Wordt in geval van faillissement van de woningcorporatie, de dekking vanaf de faillissementsdatum automatisch omgezet in een uitloopdekking? En zo ja, tot hoeveel maanden?
- Vallen de bestuurder(s) en commissarissen van verbindingen van de corporatie ook onder de dekking?
Bewaken beheer
De bestuurder en commissarissen lopen een risico dat de dekking ontbreekt doordat de rechtspersoon op een of andere manier zijn verplichtingen niet nakomt. Welke verplichten dat zijn worden uitgbreid omschreven in de polisvoorwaarden en zijn per verzekeraard soms net iets verschillend. De meest gangbare en meest voorkomende betreffen:
- Betalen van de premie en verstrekken van gegevens voor de premiebepaling.
- Mutaties binnen het bestuur en de RvC melden.
- Gewijzigde (juridische of economische) omstandigheden/risico’s melden, bijvoorbeeld met betrekking tot fusie en bedrijfsbeëindiging.
- Aanspraken en schade melden.
- Schade voorkomen en beperken (bereddingsplicht) en verweer voeren tegen iedere aanspraak.
- Inlichtingen verstrekken, documenten overleggen en medewerking verlenen bij een schade.
Het bewaken door de RvC van het beheer van de verzekering is dus belangrijk.
Aanbod voor VTW-leden
VTW-leden kunnen net zoals Aedes-leden een aansprakelijkheidsverzekering voor bestuurders en commissarissen afsluiten via Aon.
VTW-leden die overwegen om over te stappen kunnen kosteloos een bespaarcheck aanvragen bij Aon. Voor meer informatie over het overstappen of de polisvoorwaarden en aansprakelijkheidsverzekeringspakketten kunnen woningcorporaties terecht bij Harm Mulder (T 06 493 323 28).