Politiek Nieuwsoverzicht 8 april 2024

De VTW Factsheet praat jou bij over alle voor de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) relevante politieke ontwikkelingen en mediaberichten.

Met deze week onder andere:

Commissiedebat Circulair bouwen
Tijdens het Kamerdebat over Circulair bouwen bleven veel partijen sceptisch over de voorgenomen aanscherping van de milieuprestatie-eisen voor gebouwen (mpg). Minister De Jonge had eerder laten weten - conform de Europese standaarden - diverse milieucriteria te willen toevoegen, maar volgens experts en Kamerleden vormen die een belemmering voor circulaire bouw en houtbouw. Met name de ChristenUnie was fel op dit punt. Volgens Kamerlid Grinwis gaat de materialentransitie op deze manier nooit werkelijkheid worden. "Is het gebrek aan kennis of een gebrek aan goede wil?", vroeg hij zich af.

De Jonge zegde toe om in de gesprekken met de sector te bezien of de factor landgebruik anders gewogen zou kunnen worden. Hij stelde voor het gesprek hierover te vervolgen zodra er een akkoord is met de sector en het voorstel aan de Kamer kan worden aangeboden. Hij streeft ernaar dit in mei te kunnen doen. In de Kamerbrief die hij voorafgaand aan het debat stuurde, lichtte hij het proces met betrekking tot de aanscherping van de mpg nader toe, inclusief de kritiek op zijn voorstel.

Minister De Jonge probeerde daarnaast tijdens het debat scepsis weg te nemen over de gevolgen van strengere milieu-eisen op de woningbouwopgave. Volgens hem is het van belang de lat met betrekking tot circulariteit hoger te leggen, maar weer niet zo hoog dat business cases niet meer rond komen. Ook is het volgens hem voor de zekerheid in de markt en het optimaal benutten van industrialisatie essentieel dat er een landelijke norm wordt vastgehouden. Lokale additionele eisen mogen nu al niet, maar komen volgens hem nog wel voor. Om toch innovatie mogelijk te maken wil hij wel voor de zomer al een innovatiestandaard presenteren die de facto de lat voor 2030 vastlegt.

Verder drongen diverse partijen, mede naar aanleiding van het recente rondetafelgesprek, aan op een langetermijnvisie voor circulaire bouw, inclusief beleidsopties als normering en prijsprikkels. Dit zou de sector meer zekerheid kunnen geven over investeringen. Staatssecretaris Heijnen herkende het beeld niet dat er geen langetermijnvisie zou zijn, maar wilde wel in gesprek met de sector om te bezien waar meer duidelijkheid zou kunnen worden gegeven. Ook komt ze voor de zomer met een overzicht van de lopende onderzoeken naar normeren en beprijzen.

Modernisering grondbeleid
Minister De Jonge heeft afgelopen week per brief de Kamer bijgepraat over de ontwikkelingen rondom de modernisering van het grondbeleid. Zo is op verzoek van de Kamer een onderzoek uitgezet naar de mogelijkheden van een planbatenheffing en een grondbelasting. De Jonge verwacht de resultaten hiervan voor de zomer. Overigens stelt hij dat het onwaarschijnlijk is dat een planbatenheffing  "op korte termijn voldoende zal opleveren om een alternatief te zijn voor middelen voor de huidige woningbouwopgave".

De Jonge benadrukt dat de verschillende maatregelen en onderzoeken in samenhang moeten worden bezien en dat hij daarom pas in het najaar verwacht een uitgebreide beleidsinzet aan de Kamer te kunnen voorleggen. Zo wordt er verder onder andere onderzoek gedaan naar de praktijk van het kostenverhaal (met VNG en NEPROM in de begeleidingscommissie) en een andere grondslag voor de inbrengwaarde van grond bij gebiedsontwikkeling. Ook wordt gewerkt aan een nieuwe richtlijn voor taxaties in gebiedsontwikkeling.

Tevens heeft De Jonge een onderzoek naar de Kamer gestuurd waaruit duidelijk wordt dat het publiek tekort door de waardeontwikkeling van grond kan oplopen 200 tot 700 miljoen per jaar bij een woningbouwproductie van 80.000 woningen. "Het voordeel van prijsontwikkeling van de grond landt voornamelijk bij de oorspronkelijke grondeigenaren en tussenhandelaren", aldus de minister. "Het onderzoek pleit daarom voor duidelijke kaders, uniforme wijze van waardebepaling en het inzetten van het grondbeleidinstrumentarium."

Verder overweegt de minister wetgeving om gemeenten beter in staat te stellen hun voorkeursrecht met betrekking tot het verkrijgen van grond te benutten. Onder andere krappe procedures, financiële middelen en ambtelijke capaciteit vormen hierbij drempels.

Accountancysector
In het verslag met betrekking tot de Wijzigingswet accountancysector zijn diverse vragen gesteld die betrekking hebben op woningcorporaties. Zo is het kabinet voornemens om de grens voor organisaties van openbaar belang (oob) bij corporaties te verhogen van 5.000 naar 10.000 verhuureenheden. Onder deze grens geldt een soepeler accountancyregime. "Klopt het dat invoering van deze wijziging afhangt van de voortgang van voorliggend wetsvoorstel? Deze leden achten het van groot belang dat deze wijziging ingevoerd wordt per 1 januari 2025. Zij vragen of de regering bereid is om, mocht de behandeling van voorliggend wetsvoorstel niet voor die datum zijn afgerond, deze wijziging via een andere weg, bijvoorbeeld per AMvB, mogelijk te maken", zo valt te lezen in de inbreng van de ChristenUnie. De SGP vraagt hoeveel corporaties momenteel zo'n oob-status hebben.

Verslag Wijzigingswet Accountancysector

Leefbaarheid
Wetenschappers gingen in een gezamenlijk opiniestuk in De Volkskrant in tegen de oproep van een groep directeuren van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). In het AD hadden de directeuren opgeroepen geen werklozen en asielzoekers meer in kwetsbare wijken te plaatsen. Volgens de wetenschappers is de oproep stigmatiserend en is er geen bewijs dat de aanname klopt dat wijken vanzelf opbloeien als kansarmen elders geplaatst worden.

Volkskrant: Opinie: Bewoners van de kwetsbaarste wijken hebben niets aan kunstmatige sociale menging

Warmtenet
Na de problemen met Vattenfall in Amsterdam trekt nu ook Eneco de stekker uit een warmtenetproject in Utrecht. De reden is dat de kosten zo hoog dreigen op te lopen dat het voor huurders niet meer aantrekkelijk is. Deze week spreekt de Kamer weer over het plan van minister Jetten om de tarieven te beheersen. Gevreesd wordt dat warmtebedrijven zich helemaal terugtrekken als ze beperkt de hogere realisatiekosten door te berekenen. De Woonbond vindt de spoedwet van Jetten juist niet ver genoeg gaan. Zij eisen dat verhuurders een groot deel van de vaste kosten op zich moeten nemen.

Wet betaalbare huur
Dat beleggers zich uitspreken voor de Wet betaalbare huur is een steuntje in de rug voor minister De Jonge, die de laatste tijd vooral geconfronteerd werd met berichten over de negatieve effecten van zijn wetsvoorstel.

Warmtesysteem
Naar aanleiding van een uitzending van Nieuwsuur is discussie ontstaan over het verplichte warmtesysteem in nieuwbouwhuizen. De Vereniging Eigen Huis vindt het onredelijk dat er zonder keuzevrijheid extra kosten in rekening worden gebracht die niet in de initiële koopprijs zitten. Volgens Eigen Huis is dit een truc van ontwikkelaars om de prijs onder de betaalbaarheidsgrens te kunnen houden. WoningbouwersNL reageert ook in Nieuwsuur, maar directeur Coen van Rooyen licht het standpunt op LinkedIn nader toe. Volgens hem zijn leasecontracten voor warmtesystemen juist een mogelijkheid om de woningen voor een grotere groep beschikbaar te kunnen maken. NEPROM laat in een reactie weten dat ontwikkelaars transparant moeten zijn over de opties en de kosten.

Optoppen en splitsen
Uit onderzoek in opdracht van WoningbouwersNL blijkt dat de potentie van splitsen, optoppen en aanbouwen een stuk lager ligt dan eerder werd becijferd. "Hoewel splitsen, optoppen, en aanbouwen kunnen bijdragen, biedt dit, gezien de aantallen, simpelweg niet dé oplossing voor het woningtekort. Daarvoor zullen er toch echt een paar weilanden aan moeten geloven", zo valt te lezen in het persbericht.

WoningbouwersNL: Onderzoeksrapport “In, op, aan” over de kansen in de bestaande woningvoorraad

Overige artikelen

Overige documenten

Op de agenda

Het politiek nieuwsoverzicht wordt gemaakt in samenwerking met 1848.nl


Terug