Vanaf 1 juli 2015 dienen alle toezichthouders in de corporatiesector voor (her)benoeming een positieve zienswijze ontvangen op de zogeheten 'fit en proper toets' van de Autoriteit Woningcorporaties. In deze e-NIEUWS een tweegesprek tussen Léon Nijhof, eigenaar van Corridors BV en Hans Klein Breteler, voorzitter RvT van Stichting Mooiland en oud-lid van de Eerste Kamer voor het CDA.
Nijhof's bedrijf heeft ruime ervaring met het leveren van maatwerk bij de implementatie van de toezichtstructuur in andere sectoren en bevraagt Klein Breteler naar overeenkomsten en verschillen met de andere maatschappelijke sectoren.
Nijhof: "De sector bestaat voor het overgrote deel uit hardwerkende, integere mensen, maar er is een vertekend beeld ontstaan door bekende excessen, die onderzocht werden door de Parlementaire Enquête. Een herhaling van deze uitwassen moet worden voorkomen en het aanzien van de sector hersteld. Dit vormde de basis voor de recente invoering van de fit en proper toets. Is deze functioneel?"
Klein Breteler: "Ja, want het past bij het sentiment in de samenleving."
Voorbeeldgedrag is de enige maatregel die topdown werkt, de nieuwe regels vormen een goede aanzet om veranderingen op dit gebied te stimuleren. Hoe is dat in relatie tot bijvoorbeeld de financiële sector?
Klein Breteler: "De ontstaansgrond van de nieuwe regelgeving is gelijk, namelijk een vertrouwensbreuk. De erkenning van de gedragsaspecten heeft in de financiële sector ogenschijnlijk meer postgevat. Het is een illusie te denken dat de invoering van de nieuwe regels op zichzelf zal leiden tot de gewenste veranderingen. In de corporatiewereld en de financiële sector gaat het om veel geld en daar werken vaak mensen die intrinsiek aangetrokken worden door dat aspect. Daar is niets mis mee, maar het vraagt om normativiteit. Het nieuwe kader geeft transparante regels en verplicht bestuurders om vooraf duidelijk te maken dat deze ook gehandhaafd zullen worden. Dat biedt houvast. We moeten oppassen voor een cultuur van ‘hoe krijgen we het er door?’ Op het moment dat bijvoorbeeld een voordracht is gedaan, trekt men een kandidatuur niet gemakkelijk terug. Echter, de enige manier om te zorgen dat het nieuwe toezicht niet verwordt tot een papieren tijger, is het accepteren van consequenties."
Nijhof: "Mijn ervaring in andere sectoren leert dat alles staat of valt met een sterk team waarin men ook onder druk van elkaar op aan kan. Analyse van de problematiek van de organisatie en het aanpakken van blinde vlekken in het team dat daarmee aan de slag moet, creëren een organisatie waarin risico’s erkend en gemanaged worden. Maatwerk biedt ook ruimte voor creatieve invulling waarbij branchevreemde kennis wordt ingezet op het gebied van het onderhouden en uitbouwen van vertrouwen.
De twee hebben ook nog eem tip voor corporaties
Klein Breteler: "Wetgeving loopt nogal eens achter op wat goed is voor de maatschappij. Wees dapper is het paradigma voor vooruitgang, maar ken wel de bijbehorende risico's en wees bereid (publiekelijk) verantwoording af de leggen."
Nijhof: In deze nieuwe situatie zijn er nou eenmaal veel regels die gevolgd moeten worden, hanteer een checklist voor persoonlijk risicomanagement om af te vinken of overal aan voldaan is. Uiteraard is dit slechts een onderdeel van de bredere aanpak binnen de organisatie, gericht op toegevoegde waarde middels maatwerk.