Anita Blankestijn, commissaris bij Portaal met digitalisering in haar portefeuille, heeft veel ervaring in het bedrijfsleven met het thema. Ze vindt dat corporaties in de digitale transformatie vanuit de huurder moeten denken en meer onderling kunnen samenwerken.
Tekst: Lisette Vos
Anita Blankestijn, sinds enkele maanden commissaris bij Portaal met onder meer digitalisering in haar portefeuille, noemt zich een ‘digitale veranderaar’. ‘De digitale transformatie gaat over veel meer dan ICT. Digitalisering zet veranderingen in gang, kijk naar Airbnb. Maar digitalisering is geen doel op zich, het is een middel. De strategie van de organisatie is leidend.’
Blankestijn, in het dagelijks leven programmadirecteur digitalisering bij Dura Vermeer infrastructuur, wil haar kennis en ervaring over digitalisering breder inzetten. In een andere rol, als toezichthouder, wil ze organisaties helpen om kansen en risico’s van digitalisering in te schatten én zelf meer te leren. Via een online zoektocht kwam ze uit op de vacature bij de RvC van Portaal, waarin ook specifiek om kennis van digitalisering en ICT werd gevraagd.
 |
Luisteren naar huurders
Volgens haar zouden corporaties, net als het bedrijfsleven, vanuit de klant moeten denken. Dat begint met goed luisteren naar wat huurders nodig hebben. Hoe kan de corporatie digitalisering inzetten voor de huurders? Dat kan door dienstverlening te verbeteren door inzet van robots die medewerkers van de klantenservice helpen het juiste antwoord sneller te vinden, maar ook door kosten te besparen op het onderhoud door het gebruik van data. ‘Elke keer moet je je afvragen: wat betekent dit voor de huidige én de toekomstige huurder?’
Meer dan ICT
Digitalisering is een breed begrip en gaat veel verder dan ICT. Blankestijn hanteert vier onderdelen: primaire processen (zoals passend verhuren eenvoudiger maken door digitale voorspelmodellen), ondersteuning (zoals digitale games voor recruitment), nieuwe digitale diensten (zoals inzet van sensoren en drones om data te verzamelen) en compleet nieuwe bedrijfsmodellen (zoals Airbnb). In de corporatiesector zet digitalisering bedrijfsmodellen (nog) niet op de kop, maar corporaties zetten bijvoorbeeld wel steeds meer data in om bijvoorbeeld onderhoud efficiënter en tegen lagere kosten aan te pakken.
Kansen en risico’s
De inzet van data is wél onderwerp van gesprek, ook in de RvC, stelt Blankestijn. ‘Daarbij kijken we altijd naar kansen en risico’s. Hoe zet je data van bijvoorbeeld huurders in, wat wil je wel en wat niet? Is het goed voor de huurder, is het goed voor de organisatie? Daarbij houd je uiteraard rekening met privacy van de huurders. Tot voor kort was de discussie vaak zwart wit: inzet van data is goed en biedt kansen óf niet goed omdat huurders niet weten wat er met hun data gebeurt. De discussie is tegenwoordig meer in balans, ook omdat er meer kennis is.’
Goede vragen stellen
Portaal heeft een digitale strategie en één van de twee bestuurders heeft digitalisering in de portefeuille. Blankestijn is met haar kennis van zaken een goede sparringpartner van het bestuur, maar ze vindt dat andere commissarissen ook prima in staat zijn om goede vragen te stellen. ‘We moeten digitalisering niet te ingewikkeld maken. Twee hoofdvragen staan centraal: hoe staat het met de kennis over digitalisering in de organisatie en maakt digitalisering onderdeel uit van de strategie?’
Zoeken naar balans
In de RvC van Portaal staat de digitale strategie jaarlijks op de agenda, maar is het geen vast onderdeel van de reguliere RvC-bijeenkomsten. Volgens Blankestijn is het nog zoeken hoe dit thema in de RvC het beste kan worden besproken. Mogelijk kan het op de agenda in de auditcommissie een plek krijgen. ‘Je moet de balans vinden. We komen als RvC maar een paar keer per jaar bij elkaar om de strategie en doelstellingen tegen het licht te houden. Digitalisering is zeker belangrijk, maar moet de agenda van de RvC niet overheersen.’
Geen concurrentie, meer samenwerking
Als nieuwkomer in de sector, met vooral ervaring in het bedrijfsleven, stelt Blankestijn vast dat corporaties geen onderlinge concurrentie hebben. Dat biedt volgens haar kansen voor meer onderlinge samenwerking. ‘Corporaties nemen eigen initiatieven op het gebied van digitalisering, kijk naar de digitale corporatie qlinker. Al zal elke corporatie eigen accenten willen leggen, we kunnen kennis uitwisselen, van elkaar leren of een project samen oppakken. Juist omdat we geen concurrenten zijn.’
Met elkaar in gesprek
Toezichthouders met digitalisering in de portefeuille zouden volgens haar vaker met elkaar in gesprek kunnen om kennis en ervaring uit te wisselen. Blankestijn staat in ieder geval open om in contact te komen met andere commissarissen om van gedachten te wisselen. ‘Ik maak zeker tijd vrij als een collega-toezichthouder belt.’
Meer weten over toezicht op digitalisering?
Digitalisering is één van de hoofdthema’s van de VTW voor dit jaar. De VTW werkt aan een update van de handreiking toezicht op digitalisering en houdt in het voorjaar zes regionale bijeenkomsten over dit thema. Meer informatie op www.vtw.nl / trefwoord: toezicht op digitalisering.